MÙA LÁ RỤNG

Cùng với "Mùa hè rớt", bài thơ "Mùa lá rụng" của Ônga Béc- gôn đã làm thành một cặp thi phẩm tuyệt vời về mùa thu nước Nga. Bài "Mùa lá rụng" diễn tả mùa thu ở Mátxcơva và bài "Mùa hè rớt" để nói về mùa thu ở Xanh Pêtécbua- hai thành phố đã gắn với biết bao ký niệm buồn vui của nữ thi sỹ.


Như chúng ta đã biết, Bằng Việt không chỉ là người dịch thơ mà còn là người đồng sáng tạo tài hoa. Dường như Bằng Việt đã đắm mình vào bài thơ, chuyển đến cho chúng ta cái hồn của bài thơ ấy, để rồi nó neo lại trong hồn ta, ám ảnh ta mãi mãi như câu thơ ông viết " Những trang sách suốt đời đi vẫn nhớ / như áng mây ngũ sắc ngủ trong đầu".

Trong bài thơ này có một câu thơ đầy ám ảnh"Tránh đừng động vào cây mùa lá rụng" được nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Câu thơ này trong nguyên tác là "Осторожно, листопад", ngày nay cũng có người dịch lại theo sát nghĩa và đưa ra cách hiểu khác, đơn giản chỉ là tấm biển cảnh báo " cẩn thận, mùa cây rụng lá" song Bằng Việt đã "đóng đinh" vào hồn ta rồi. Vâng, ta đã yêu và tình yêu thật khó thay đổi!

Ônga Béc- gôn- Bằng Việt dịch.

Mùa thu ở Matxcơva người ta thường treo
những tấm biển trên các đại lộ, với dòng chữ :
"Tránh đừng động vào cây, mùa lá rụng"

Những đàn sếu cay qua. Sương mà và khói tỏa
Mátxcơva, lại đã thu rồi!
Bao khu vườn như lửa chói ngời
Vòm lá sẫm ánh vàng lên rực rỡ,

Những tấm biển treo dọc trên đại lộ
Nhắc ai đi ngang, dù đầy đủ lứa đôi
Nhắc cả những ai cô độc trong đời:
"Tránh đừng động vào cây, mùa lá rụng!"

Ôi trái tim tôi, trái tim của một mình tôi
Ðập hồi hộp giữa phố hè xa lạ
Buổi chiều kéo lang thang mưa giá
Khẽ rung lên bên khuôn cửa sáng đèn

ở đây tôi cần ai, khi xuôi ngược một mình,
Tôi có thể yêu ai, ai làm tôi hạnh phúc:
"Tránh đừng đụng vào cây, mùa lá rụng!"
Nhắc suốt đường cũng chỉ bấy nhiêu thôi!

Nếu không có gì ao ước trong tôi
Thì có nghĩa chẳng còn gì để mất!
Anh từng ở nơi đây, từng là người thân nhất
Sao phút này làm người bạn cũng không?.

Tôi chẳng hiểu vì sao, cứ ngùi ngẫm trong lòng
Rằng tôi đã phải xa anh vĩnh viễn...
Anh - con người không vui, con người bất hạnh

Con người đi cô độc quá trên đời!

Thiếu cẩn trọng chăng? Hay chỉ đáng nực cười?
Thôi hãy biết kiên tâm. Mọi điều đều phải đợi...
Dịu dàng quá, dịu dàng không chịu nổi
Cơn mưa rơi thầm thì lúc chia li

Mưa tối rầm, nhưng ấm áp nhường kia
Mưa run rẩy trong ánh trời lấp loá...
Anh hãy cố vui lên, con đường hai ngả,
Tìm hạnh phúc yên lành trong ấm áp cơn mưa!...

Tôi ra ga, lòng lặng lẽ như xưa
Một mình với mình thôi, không cần ai tiễn biệt.
Tôi không biết nói cùng anh đến hết
Nhưng bây giờ, còn phải nói gì thêm!

Cái ngõ con đã tràn ngập màu đêm
Những tấm biển dọc đường thấy trống
"Tránh đừng đụng vào cây, mùa lá rụng!"

Bao năm trôi qua, bài thơ vẫn ngủ yên trong đầu, thổn thức mỗi độ thu về...

1938