CÂU CHUYỆN VỀ NHỮNG NGƯỜI KÉO THUYỀN TRÊN SÔNG VOLGA

Sẽ rất không công bằng nếu nói rằng tôi không thích hội họa, dù cho đến bây giờ, hội họa vẫn cứ ...là một phần cuộc sống của tôi.
Tôi thích một căn nhà không quá sang trọng, nhưng trên tường nhất định phải có những bức tranh. Và nếu có thể được, sẽ là "Mùa thu vàng" của Levitan, và một bức tranh đối nghịch "Những người kéo thuyền trên sông Volga".

Tôi đã từng có một căn nhà như thế, ngay ở trung tâm Hà nội. Triền đê hồng rực dàn Tigon nhà ai. Mỗi chiều đi qua đó, tôi lại ngẩn ngơ cho đến khi quyết định dứt về một ôm to tướng, treo đầy trên tường, nơi có bức "Mùa thu vàng" mà chị tôi mang về từ nước Nga.



Nhà tôi, cái gì cũng Nga. Những con Matoroska, những con búp bê tóc vàng, những bài hát tiếng Nga, những cuốn tiểu thuyết đặc Nga, và cả những tâm hồn cũng...Nga nốt. Bạn bè chị tôi đến, đàn hát ầm ào hết Đôi bờ lại đến Cây thùy dương, Chiều hải cảng... Thậm chí, chị tôi còn ra lịch biểu, mỗi ngày nói với nhau một vài câu chuyện bằng tiếng Nga.
Chúng tôi khi nào muốn nói xấu phụ huynh, thường nói với nhau bằng tiếng Nga, và khoái chí với trò này lắm. Nhưng một lần, mấy chị em bổ chửng vì bố tôi, tự bao giờ chẳng biết, đã hiểu bập bõm chúng tôi nói những gì! Tức là cuối cùng, bố cũng nhiễm...Nga, dù cụ chả bao giờ được học thứ tiếng văn mình đời chót ấy.

Nhà tôi, nghèo. Chỉ có mỗi một thứ phong lưu, đó là sách truyện, hoa và đĩa hát. Bạn bè những ngày đó coi căn nhà có giàn thiên lý là thiên đường. Vì chúng tôi, sống ở đó hoàn toàn tự do theo đúng nghĩa, bởi bố mẹ sống ở nơi khác. Ba chị em gái, ba tâm hồn Nga, ba tính cách trái ngược, đều Ương, Ang...như nhau. Căn nhà có giàn thiên lý, với bức "Mùa thu vàng" của Levitan. Và những người bạn của ba chị em. 
Ôi, căn nhà, đã bao lần tôi còn mơ về nó, và cả những bạn bè, cũng vẫn mơ, vẫn nhớ về một khoảng đời bình yên êm ái...

Bắt đầu là người khách của chị đến xem tranh. Tôi đinh ninh anh mê tranh Levitan nên chảnh lắm. Tranh sơn dầu, tất nhiên là chép, nhưng mang từ Nga về. Của hiếm hồi ấy. Người ta đi Nga mang về toàn bàn là nồi áp suất. Chị tôi mang về rất nhiều tranh, đĩa hát, và một phong cách Nga ngây ngất cho mấy cô em.

Anh là họa sĩ, tên Lộc, đẹp trai một cách đáng ngờ. Sau này tôi chưa thấy ai đẹp đến như vậy. Anh đến lặng lẽ, về trầm tư. Lặng lẽ kéo ghế ngồi. lặng lẽ ngắm tranh, tự lục cho mình một cuốn sách trên giá. Anh thích cuốn "tâm thần học" của tôi, thường xuyên đọc, và lần nào cũng xuýt xoa nức nở. Tôi thì mê tất cả những sách vở tâm lý. Nên thấy có người hợp gu thì khoái lắm. Tôi ...tạm thời không ghét anh.

Chả ai để ý đến anh, đôi khi anh về lúc nào chả biết. Cho đến khi con bạn tôi đến nhà. Nó phổng phao ra dáng chứ không ngố tầu và gầy quắt như  tôi, nên dĩ nhiên, cảm nhận nó cũng khác. Nó hỏi: 
- Anh Lộc cưa ai đấy? Không lẽ mày?
Tôi giật mình. Có thế mà tôi chả bao giờ tự hỏi mình câu ấy. Tôi nghĩ, đơn giản là anh thích tranh và đến nhà tôi chỉ vì bức...Mùa thu vàng. Ôi, tôi đấy, đã 16 tuổi!

Rồi, một hôm, tôi đội mưa về nhà sau buổi tan học, phụng phịu vì chị không đi đón. Đã thấy anh Lộc ngồi đấy, im lìm như pho tượng. Chị tôi vội rời khung thêu, chạy đến đón tôi. Chị run run đỡ cặp, rối rít xuýt xoa. Rồi cơm rang, rồi trứng, rồi  bột sắn... mặt tôi vẫn cứ chảy ra. Tôi không tha cho chị cái tội để tôi đội mưa rét run về nhà. Hì, tôi muốn cho anh Lộc thấy tôi...oai với chị thế nào. Một lát thì anh đứng lên đi về.

Hôm sau anh đến. Anh mang đến bức " Những người kéo thuyền trên sông Volga" gói trong tấm ni lông rất ư cẩn thận. Rồi, anh nói, anh muốn đổi nó lấy bức " Mùa thu vàng", để anh...khỏi phải ngày ngày đến đây nữa!

Tôi không chịu. Vì tôi ghét cái hình ảnh những người cần lao gò lưng kéo con thuyền. Tôi thích màu vàng của Levitan, thích dòng nước u tịch, thích thiên nhiên hoang dại trên cánh đồng mùa thu. Tôi ghét tranh vẽ có người. Tôi giãy nảy không đồng ý. Tất nhiên, chả ai đồng ý. Vì "Mùa thu vàng" là kỷ niệm của chị Ương, làm sao có thể mang kỷ niệm để đổi lấy một thứ khác cho dù là vô giá.

Anh Lộc đành gói bức sơn dầu lại, tiu ngỉu đi về. Nhưng tôi cũng thấy, chị gái tôi, mắt đỏ hoe...

Anh Lộc không đến nữa. Tôi bắt đầu thấy thắc mắc. Hoa tigon héo trên tường. Mùa thu vàng im lặng trên tường.
Hôm xếp lại tủ sách, tôi chợt cầm lấy cuốn "tâm thần học", bỗng thấy một lá thư rơi ra.
"Anh sẽ không đến đây nữa. Hình ảnh em quỳ bên bếp điện sấy cho Ka đôi găng tay ướt làm anh không chịu nổi".
Tôi đưa cho chị lá thư. Chị thẫn thờ.
Tôi ngớ ngẩn hỏi: 
-Sao chị không yêu anh ấy?
Chị thở dài: 
- Nếu như anh ấy không phải là họa sĩ thì...
Vâng, chỉ vì anh là họa sĩ thôi ư? 

Sau đó, chị lấy chồng. Không họa sĩ, không văn thơ. Nhưng đa tình đến lãng nhách và họ vẫn chia tay nhau. Chị ở vậy đến bây giờ.

Tôi bây giờ bán tranh.
Bán cả những bông hoa hồng.
Và vẫn chỉ thích tranh phong cảnh.
Nhưng vẫn thích một căn nhà nhỏ, giản dị, với "Mùa thu vàng" và "Những người kéo thuyền trên sông Volga".

Sống giữa một rừng tranh của các họa sỹ Đông Âu, sao tôi lại mơ về một điều quá đỗi giản dị đã xa tầm tay với...

Thym
04/6/2013