BẠN & BÈ

Ở Berlin, đi đâu cũng gặp công viên. Trong công viên, đôi khi ngay cả bên những lối đi, thế nào cũng có nhưng bức tượng mô phỏng theo truyện ngụ ngôn hay điển tích.

 Tấm ảnh này được chụp trong công viên, ngày 13.10.2013

Một ngày thu, vàng mơ nắng chớm. Gió nhung, mắt lay, không sóng mà say...

Bạn già, một đàn anh lãng tử, chỉ cho chúng tôi bức tượng này. Hẳn những lúc vác cái máy bé xíu đi lang thang, gã đã từng có lúc như này: Ngắm cái bức tượng đồng phơi lối mòn để mà ngẫm về sự đời ngầy ngật.

Thì đó. Mới nhìn trông như chúng đang bóp cổ nhau. Chó ta ngoác mồm tuyệt vọng. Tư thế đứng hai chân hiếm hoi của loài chó. (Chó lê trôn, các cụ bảo, đó là điềm gở!) Hai chân trước, hay còn gọi mỹ miều là hai tay, ôm lấy hai cẳng chân khẳng khiu của chú chim trông như chết đuối vớ phải cọc. Tư thế thật lạ lùng, ấn tượng. Van xin, tuyệt vọng, hay ngược lại, gắn kết, khăng khít, và phó thác?

Chưa hết, cái mỏ dài của chú chim thuốn sâu vào họng chú cẩu. Đến nỗi kẻ tò mò như tôi phải dướn người thò tay xem dưới đó là gì. Dòng nước róc rách ngày đêm để bộ hành dừng chân ngắm nghía hay khoắng tay cái chơi. "Nước không được uống". 


Tôi tìm dòng chữ cảnh báo chắc để quanh đâu đó như mọi khi. Nhưng ngay cả thông tin về bức tượng cũng không hề có. 

Bức tượng có đó từ bao giờ, chẳng ai hay. Ai tạc, chẳng biết. Cứ gọi tên là Vô danh.

Một bức tượng đẹp. Màu đồng lên xanh thời gian. Bệ đá trơ gan. Tháng năm dường như chả chạm được vào đây. Tư tưởng và nội dung tác phẩm được tạc sống động đến nỗi tôi như thấy được tiếng kêu tuyệt vọng tắt lịm giữa không gian.

Nhưng hóa ra đây chẳng phải vụ bức tử hay tra tấn gì. Ngược lại, đó là sự tôn vinh Tình bạn. Đơn giản là, chú chim đang tìm cách gỡ cục xương cho chú khuyển. Vậy thôi.

Tình bạn! Chúng tôi nhất trí đặt ngay tên cho bức tượng không có tên. Nó có thể là gì, nếu không là tình bạn? Kẻ bay trên trời, kẻ bò dưới đất. Nhưng nếu cần, chúng cứu giúp nhau, vô điều kiện, chỉ duy nhất đặt cược vào bản năng.

Cái mỏ dài như mũi khoan thuốn sâu, khoảnh khắc ấy trở thành bất tử. Tình bạn câm lặng của loài vật đầy nhân văn đến ám ảnh.

The Skulptour Berlin Pool

Gã bạn già lại trầm ngâm thế thái. Tôi biết. Gã đang nghĩ đến nhân tình. 

Loài người cũng như loài cầm thú, đều phải quây quần dựa nhau mà sống. Cái đó gọi là tình đồng loại. Cho nên, kẻ ôm chân, kẻ móc họng, vốn có ý nghĩa sâu xa như một nghĩa cử. Ít nhất, đó cũng là lời răn từ một câu truyện ngụ ngôn.

Tương tự, trong một cộng đồng Người, chúng ta hẳn không lạ cảnh thuốn mỏ vào họng nhau. 

Nhưng ở Tình bạn, Chim và Khuyển, không có gì ngoài sự cứu giúp.

Ở loài người, nhân danh Tình bạn, lại dìm nhau bằng cách đâm vào họng.

Với việc làm đó, so sánh mà nói, họ thật không bằng loài vật.

Bạn bè.

Bạn, hay Bè?

16102013